Uyuz Hastalığı Ve Belirtileri
Hastalık bazen doğrudan, bazense Deri Böceği (Uyuz Böceği)'nin vücuduna girmiş kişi ile uzun süren teması sayesinde bir diğerine transfer olmasıyla bulaşır.Daha az sıklıkta insanlar yataklar, giysiler ve mobilyalar gibi musallat olanlardan akarları alırlar.Akar cilde bulaştıktan sonra, belirti ve semptomların gelişmesi zaman alır.Bir kişi daha önce uyuz almışsa, genellikle 1-4 gün içinde kaşıntı başlar.Bir insanın daha önce uyuz olmaması durumunda ise akarcıklara tepki vermek için vücudun biraz zamana ihtiyacı vardır.Belirtilerin gelişmesi ise 2-6 hafta kadar sürebilir.Deri Böceği (Uyuz Böceği)'nin vücuda yerleşmesiyle başlayan hastalık belirtileri daha önce uyuz geçirmemiş kişilerde, belirtiler bir ay veya daha uzun bir süre sonra başlayabilir.Tekrarlayan bulaşmalarda ise tek bir parazitin deriye girmesiyle bile belirtiler süratle başlar.Uyuzun en belirgin özelliği özellikle gündüze oranla geceleri başlayan şiddetli kaşıntıdır.Kaşıntı hasta yatağa girip, ısınmaya başlayınca artar.Deri lezyonları özellikle ellerde parmak araları ve yanlarında, bilek, dirsek, karın bölgesi, büyük adalelerin üstü, koltuğun ön kenarı, erkeklerde penis, kadınlarda memeler, uylukların ön kenarı ve ayak bilekleri gibi yerlerde bulunur.Yeni doğanlarda avuç içi ve tabanlar da dahil, vücudun herhangi bir yerinde görülebilir.Yetişkinlerde ise yüz ve saçlı deri tutulmaz; sırt ve boyunda ise nadiren lezyon oluşabilir.Uyuzda iki çeşit kaşıntı vardır.Bunlardan birincisi yaygın kaşıntı, allerjinin etkisi ile olur.Diğer kaşıntı şekli ise lokal kaşıntı, direkt parazitin aktivitesi ile ilgili olup, yanıcı karakteri ile diğerinden ayrılır.Nadiren de olsa, uyuzda kaşıntı olmayabilir.Etkili tedaviden sonra kaşıntı birkaç hafta kadar devam edebilir; bu durum tekrar tedaviye gerek kalmaksızın giderek kaybolur.Bir diğer belirtide Uyuz böceği alımından sonra deride kızarıklık olur.Darbeler kovanlar, küçük ısırıklar, deri altındaki düğümler sivilce gibi görünebilir.Bazı insanlar egzamaya benzer pul pulleri geliştirir.Kabuklar, kabuklu uyuz olarak adlandırılan şiddetli bir kabuk geliştirdiği zaman oluşur.Başka bir belirti ise derideki kalın kabukların oluşmasıdır.Bu belirti tipine Norveç Uyuzu denir.Bu kabuklar 100 ila 1000 akar ve akarların yumurtaları barındırır.Çok sayıda akar cilde bulaşırken döküntü ve kaşıntı şiddetlenir.
Tedavi görmüş kişilerde ise yeniden infekte olunca, kaşıntı süratle yeniden başlar.Uyuzda lokal lezyonlar ve genel döküntüler görülür.Uyuz izleri ve inci benzeri veziküller parazitle direkt ilgilidir ve parazitin bulunduğu yerlerde görülürler.Uyuz izleri derinin stratum corneum'unda parazitin açtığı oyuklardır.Bunlar parazitin yumurtası, dışkısı ve kir dolması nedeniyle dışarıdan görülebilir.Uyuz izleri genellikle derinin kıvrımlarına uymayan ortalama 5 mm. kadar uzunlukta gri çizgiler şeklindedir.Esmer derililerde uyuz tünelleri, beyaz çizgiler şeklinde daha kolay görülürler.Tüneller bazen uzamış kırmızı papüller üzerinde bulunurlar.Bu durum en çok penis ve büyük adaleler üzerinde, bazen de koltuk kıvrımı, memeler, göbek ve gövdenin diğer yerlerinde görülür.Bebek ve küçük çocuklarda bu gibi papüller çoğunlukla gövde ve koltuk kıvrımında bulunur.Tüneller genellikle kıl foliküllerinin az olduğu veya bulunmadığı Stratum corneum’un ince ve yumuşak olduğu yerlerde bulunur.Tünellerin sayısı genellikle az ve bulunmaları çok zordur.Veziküller, topluiğne başı büyüklüğünde ve tünellerin bulunduğu yerlerdedir; allerjiye bağlı olarak oluşur.Yaygın deri döküntüsü aşırı duyarlılıkla ilgilidir.Uyuzda kaşınmaya bağlı olarak sıyrık dışında impetigo, folikülit gibi deri hastalıkları da ortaya çıkabilir.Uyuz böceği kedi, köpek gibi memeli hayvanlarda da hastalık yapar.Hububatla da geçen cinsi vardır.Deride geceleri daha artan kaşıntı, kabarcıklar varsa vakit kaybetmeden doktora gidilip tedavi olmalıdır.