Kırkayak Yaşamı Ve Beslenmesi
Kırkayaklar çiyanlarla aynı sınıfta ele alınırlar ancak davranışları, yaşamları ve beslenmeleri farklıdır.Uzun segmentlere sahip Kırkayaklarda, ilk segmentte 1 çift, devam eden her segmentte iki çift ayak bulunmaktadır.Kırkayağın ayakları hep birlikte çalışır ve bir dalga biçiminde hareket ederler.Çıyanlar etçil ve zehirliyken, kırkayaklar otçul, çürükçül ve zehirsizdir.Vücutları ise çiyanlara nazaran daha sert ve silindirik biçimdedir.Görünüşleri itibari ile Tesbih Böcekleri'ne çok benzemeleri, zaman zaman birbirleriyle karıştırılmalarına sebep olmaktadır.Bu benzerkikten dolayı Tesbih Kırkayak (Oniscomorpha) türü, tıpkı Tesbih Böceği gibi dokunulduğunda tostoparlak olmaktadır.
Açık hava ve nemli ortamları seven Kırkayaklar, yaşam alanları yakınlarındaki bahçelerde, çiçek tarhlarında, gübleri topraklarda sıkça görülmektedir.Kırkayaklar otçul canlılardır ve genellikle geceleri beslenirler, çürüyen tahta parçalarından, ölü bitkilerden ve toprak üzerindeki çürümüş maddelerden faydalanırlar.Kuşlar, fareler, tilkiler ve birçok hayvan tarafından av olarak yenilirler.Herhangi bir tehlike halinde kendilerini sarmal haline getirerek korunmaya çalışırlar hatta avını rahatsız edecek bir koku da salgılayabilmektedirler.Tehlike anında çok iyi ölü taklidi yapan bu canlılar hangi sebeple olursa olsun çıplak elle temas edilmemesi gereken oyuncu böceklerdendir.Omurgasız olan Kırkayak bu özelliğini zekası ile birleştirdiğinde ölümü canlı mı, anlamak gerçekten zordur.
Yumurta ile çoğalan Kırkayakların dişileri 500–1000 arasında yumurta üretebilmektedir.Yumurtaları çatladığında yavru kırkayaklar genellikle 3 çift ayakla dünyaya gelirler ve büyüdükte deri değiştirirler.Her deri değiştirdikleri zaman vücutlarında daha fazla segment meydana gelir, dolayısıyla o kadar sayıda birer çift ayakları da meydana gelir.Genellikle kırkayaklar geceleri aktiftir ve toprak altında yaşayanların görme duyuları çok zayıftır.Yumurtalar toprağın altında muhafaza edilir.Cinsel olgunluğa ikinci yıllarında erişirler ve bu evreden sonra yıllarca yaşayabilmektedirler.